ระวัง! บัตรเครดิตอาจทำแผนการเงินของคุณพังลงได้
งานวิจัยล่าสุดของ MIT ออกมาเผยว่า บัตรเครดิตสามารถที่จะกระตุ้นสมองของคุณให้รู้สึกอยากช้อปปิ้งมากยิ่งขึ้น Drazen Prelec นักเขียน และเป็นอาจารย์ของโรงเรียน MIT Sloan School of Management เผยว่า การช้อปปิ้งผ่านบัตรเครดิตจะทำให้ผู้ซื้อรู้สึกอยากซื้อสินค้ามากยิ่งขึ้น แล้วสิ่งเหล่านี้มีความเกี่ยวข้องกันได้อย่างไร?
ความกระตือรือร้นในการใช้บัตรเครดิต: การช้อปปิ้งเพื่อลดความต้องการ
CNBC รายงานว่า เมื่อไม่นานมานี้ MIT ได้ได้ทำการวิจัยในเรื่องของการทำงานของสมองของมนุษย์ที่มีการตอบสนองต่อวิธีการชำระเงิน โดยใช้เครื่อง MRI ซึ่งงานวิจัยได้ศึกษาวิธีการทำงานของสมองที่มีต่อการชำระเงินด้วยเงินสด และบัตรเครดิต
จากการทดลอง นักวิจัยได้ทำการทดลองผ่านสินค้าในหลากหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นวิดีโอเกมส์ ไปจนถึงเครื่องสำอาง โดยผู้เข้าร่วมจะสามารถเลือกชำระสินค้าด้วยการจ่ายเงินสดเป็นจำนวน $50 หรือบัตรเครดิตก็ได้ ซึ่งผลที่ออกมาพบว่า คนส่วนใหญ่เลือกที่จะชำระเงินค่าสินค้าที่มีราคาแพงด้วยบัตรเครดิต และการชำระเงินด้วยบัตรเครดิตส่งผลให้ผู้เข้าร่วมใช้จ่ายเงินมากขึ้นอีกด้วย
เพราะฉะนั้นสมองของมนุษย์ตอบสนองต่อการชำระเงินในแต่ละรูปแบบแตกต่างกันออกไป โดยงานวิจัยพบว่า การชำระเงินด้วยบัตรเครดิตสามารถส่งผลต่อระบบการได้รับรางวัลของสมอง หรือเรียกว่า ปมประสาท (striatum) ซึ่ง striatum จะหลั่งสาร dopamine ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับรางวัล, การเสริมสร้าง, ความสุข จนกระทั่งการเสพติด
“เครือข่ายรางวัลในสมองจะถูกทำงานผ่านการซื้อสินค้าด้วยบัตรเครดิต” CNBC กล่าว โดยอ้างอิงมาจาก Prelec ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า บัตรเครดิตทำหน้าที่เสมือน “ตัวชี้นำ” มีความคล้ายคลึงกับโลโก้หรือปุ่มคำสั้่งซื้อแบบทันที ซึ่ง “ทำงานเพื่อกระตุ้นการแสวงหาสินค้าที่คุ้มค่า”
แล้วสมองทำงานแตกต่างจากการชำระเงินด้วยเงินสดอย่างไร?
อ้างอิงจากงานวิจัยพบว่า เครืองข่ายรางวัลของสมองมีความอ่อนไหวเรื้อรัง เนื่องจากประสบการณ์การใช้บัตรเครดิตที่ผ่านมา เพราะฉะนั้น “การมีบัตรเครดิตอยู่ในมือทำให้ผู้ซื้อรู้สึกมีความสุขไปกับการซื้อสินค้า” Prelec กล่าว
มากไปกว่านั้นเขายังเผยอีกว่า งานวิจัยอื่นรายงานว่า การชำระสินค้าด้วยบัตรเครดิตส่งผลต่อความคิดของคุณที่มีต่อต้นทุนการชำระเงิน ไม่เหมือนการชำระเงินด้วยเงินสด ซึ่งคุณสามารถชำระเงินด้วยบัตรเครดิต โดยการแบ่งจ่ายเป็นงวดๆ มากไปกว่านั้นการใช้จ่ายด้วยบัตรเครดิตในการท่องเที่ยวและซื้อสินค้าในร้านอาหารจะส่งผลแตกต่างจากการซื้อสินค้าที่จำเป็น Prelec เผยว่า “บัตรเครดิตที่คุณใช้ในร้านอาหารหรือใช้จ่ายในวันหยุดจะให้ความรู้สึกแตกต่างจากการซื้อแก๊ซด้วยบัตรเครดิต”
จากงานวิจัยยังพบอีกว่า การปรับเปลี่ยนระบบการชำระเงินแบบใหม่สามารถส่งผลต่อความคิดของมนุษย์ได้ ในทางลับกันระบบการชำระเงินแบบไร้การสัมผัสมีประโยชน์ต่อมนุษย์รุ่นใหม่ๆ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นสิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือ การที่ร่างกายของมนุษย์ตอบสนองต่อการใช้จ่ายในแต่ละรูปแบบแตกต่างกันออกไป ถ้าไม่มีงานวิจัยเหล่านี้ เราอาจพัฒนานิสัยที่เป็นอันตรายที่กัดกินเราโดยไม่รู้ตัวก็เป็นได้
